ΩΤΟΡΙΝΟΛΑΡΥΓΓΟΛΟΓΙΑ -ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗ ΚΕΦΑΛΗΣ & ΤΡΑΧΗΛΟΥ  OTOLARYNGOLOGY-HEAD & NECK SURGERY ΑΚΟΟΛΟΓΙΑ, ΝΕΥΡΟ-ΩΤΟΛΟΓΙΑ & ΠΑΘΟΛΟΓΙΑ ΤΗΣ ΦΩΝΗΣ Τηλέφωνον: 210-7218-831, 697-444-2112

Το τραγούδι (το καλό τουλάχιστον) είνε μια ουράνια τέχνη. Η παραγωγή της φωνής όμως δεν παύει να είναι μια φυσική διαδικασία, που έχει την υλική της βάσι. Η παραγωγή φωνής επιπέδου, με επαγγελματικό και ασφαλή τρόπο και για μεγάλο διάστημα χρειάζεται, εκτός από τέχνη και τεχνική, και αθλητική αφοσίωσι και πειθαρχία. Οπως γνωρίζουν λοιπόν οι πάντες, αθλητισμός χωρίς προθέρμανσι δεν γίνεται.

Γιατί χρειάζονται προθέρμανσι οι τραγουδισταί;

Η φωνητική προθέρμανσι δίνει την ευκαιρία στον τραγουδιστή να αποκαταστήση επαφή με τον εαυτό και τον φωνητικό μηχανισμό του. Αυτή η επαφή είνε πολύπλοκη και έχει πολλά επίπεδα: Το φυσικό, το φυσιολογικό το ψυχολογικό, το νοητικό κλπ. Η προθέρμανσι θα προσφέρη την κιναισθητική εκείνη εμπειρία και αίσθησι του εαυτού, που είνε το θεμέλιο της ασφαλούς και αποδοτικής φωνητικής τεχνικής.

Τα έγχορδα όργανα, για παράδειγμα, απαιτούν χόρδισμα κάθε λίγο, για να διατηρήται η σωστή τους απόδοσι. Οι φωνητικές χορδές όμως, παρ' ότι μεταβάλλονται καθημερινώς από διάφορα εσωτερικά αίτια (της φυσιολογίας και παθολογίας του οργανισμού) και εξωτερικά αίτια (ποιότης του αέρος, κλίμα κλπ), δεν μπορούν να χορδισθούν. Με τη διαδικασία της προθερμάνσεως καταφέρνει να "χορδισθή" ο νευρομυϊκός μηχανισμός που οδηγεί τον λάρυγγα, δηλαδή καταφέρνει να προσαρμοσθή στην εκάστοτε κατάστασι του ηχογόνου σώματος. Βεβαίως δεν πρέπει να ξεχνούμε και την καθαρώς μυϊκή πλευρά της προθερμάνσεως, την προετοιμασία δηλαδή των λαρυγγικών μυών για αποδοτική μυϊκή συστολή.

Πότε γίνεται η προθέρμανσι;

Ο ιδεώδης χρόνος της ημέρας είναι αμέσως μετά την έγερσι. Αποφεύγω να πω το πρωί, διότι όταν κάποιοι καλλιτέχναι σηκώνονται, δεν είναι πια πρωί. Αυτό δεν πειράζει, αρκεί να μη γίνεται διαρκώς αλλαγή ωραρίου, διότι τότε προκαλείται μείζων βιολογική καταπόνησι, η οποία σύντομα θα φανή στη φωνή. Μετά την έγερσι λοιπόν είναι ο χρόνος κατά τον οποίον ο καλλιτέχνης έχει τη μέγιστη ανάγκη από προθέρμανσι, διότι:

• Ο φωνητικός νευρομυϊκός μηχανισμός βγαίνει από την αδράνεια της αναπαύσεως, και αυτό πρέπει να γίνη ομαλά.
• Με τον ύπνο έχουν ανασυνταχθή διάφοροι άλλοι φυσιολογικοί μηχανισμοί, ιδίως ορμονικοί. Αυτοί έχουν ως κοινό παρονομαστή την κατανομή του ύδατος στους ιστούς αλλά και την ποιότητα της βλέννης. Ο καλλιτέχνης δεν έχει την ευκαιρία να συνειδητοποιήση τις αλλαγές στο νοητικό του επίπεδο.
  

Με την σωστή προθέρμανσι θα μπορέση ο καλλιτέχνης να προσαρμόση τις βουλητικές του ενέργειες που θα έχουν στόχο την παραγωγή φωνής με βάση την τρέχουσα κατάστασι του ηχογόνου οργάνου, και όχι πχ την χθεσινή. Πρέπει να συνειδητοποιήσωμε ότι ο λάρυγγας δεν μοιάζει με τά άλλα ηχογόνα σώματα. Ενώ εκείνα τα "κουρδίζουμε" όπως θέλουμε, στην περίπτωσι του λάρυγγος "κουρδίζουμε" το νοητικό/βουλητικό μας μηχανισμό επάνω στο όργανο.

Ένα άλλο σοβαρό πλεονέκτημα της προθερμάνσεως μετά την έγερσι είναι ότι προετοιμάζει τον καλλιτέχνη και για όλες τις μη επαγγελματικές δραστηριότητες της ημέρας, οι οποίες πολλές φορές είνε πιο επικίνδυνες από τις επαγγελματικές. Για παράδειγμα, φωνές, κλάμματα, διαπληκτισμοί και όλες οι έντονες συναισθηματικές καταστάσεις, συνδυαζόμενες με ομιλία, γίνονται λιγότερο επικίνδυνες για τις φωνητικές χορδές, αν έχη προηγηθή φωνητική προθέρμανσι.

Η διάρκεια της "πρωϊνής" προθερμάνσεως πρέπει να είναι περίπου μισή ώρα. Οταν υπάρχη παράστασι αργότερα, το βράδυ, χρειάζεται και πριν από την παράστασι, όχι όμως πλήρης, αλλά μια 10λεπτη περίληψι της κανονικής, με στόχο κυρίως να επιβεβαιωθούν τα "πατήματα" της φωνής και να τονωθή η αυτοπεποίθησι του καλλιτέχνη. Να ξαναδιαπιστώση δηλαδή ότι τις "έχει" τις νότες του, και όλα θα πάνε καλά. Ακόμη όμως και στην αντίθετη περίπτωσι, που διαπιστώση ότι για κάποιο λόγο δεν τις έχει, να μπορέση να χαράξη εναλλακτικό σχέδιο, πχ με άλλα τραγούδια, με άλλο "κούρδισμα" της ορχήστρας, αντικατάστασι από άλλο συνάδελφο, ακόμη και ματαίωσι της παραστάσεως. Η αποφυγή μιας κακής εμφανίσεως είναι σημαντικό πράγμα στην καριέρα ενός καλού επαγγελματία, και η σωστή προθέρμανσι συμβάλλει πολύ σ' αυτό.

Η προθέρμανσι χρειάζεται χρονική άνεσι

Το ιδεώδες είνε η προθέρμανσι να γίνεται χωρίς βιασύνη. Να δίνη ο καλλιτέχνης στον εαυτό του την ευκαιρία να "ακούση" το σώμα του, να χαλαρώση σταδιακά, και να συντονίση την αποδοτικότητα όλου του πολυπλόκου φωνητικού μηχανισμού. Η προθέρμανσι πρέπει να είνε το ίδιο ευχάριστη με ένα πολυτελές μασάζ. Συχνά όμως ο καλλιτέχνης συμπιέζει την προθέρμανσι μαζί με άλλες βιαστικές ασχολίες, σχετικές ή μη με την τέχνη. Η διαδικασία της προθερμάνσεως με τέτοιο τρόπο καταλήγει σε σωματικό και ψυχικό στρές, με αποτελέσματα από αμφίβολα έως αρνητικά.

Πώς γίνεται η προθέρμανσι;

Οι καλλιτέχναι συνήθως αναπτύσσουν το δικό τους σύστημα προθερμάνσεως, ανάλογα με την αντίληψι που έχουν για τον εαυτό και την τέχνη τους. Εχουν το περιθώριο να κάνουν προσαρμογές κάθε φορά, ανάλογα με την φυσική, διανοητική και ψυχική τους κατάστασι και τις επαγγελματικές τους ανάγκες. Ομως χρειάζεται κάποιου βαθμού συνέπεια στα βασικά σημεία του προγράμματος.

Πολλοί αρχίζουν με προθέρμανσι όλου του σώματος, που γίνεται με ήπια γυμναστική (σουηδική, διατάσεις, γιόγκα, τάϊ-τσί). Με τους τρόπους αυτούς φεύγει η μυϊκή τάσι που εμποδίζει την άνετη παραγωγή της φωνής, και επίσης, διεγείρεται η βαθειά αναπνοή, που είνε σημαντική για την καλή στήριξι της φωνής. Κατόπιν χαλαρώνονται οι μύες της αρθρώσεως του λόγου με κατάλληλες ασκήσεις. Ο στόχος όλης αυτής της προετοιμασίας είνε να καταστή ο καλλιτέχνης χαλαρός, ανάλαφρος, αλλά ζωτικός, πριν αρχίση τη διερεύνησι των φωνητικών του δυνατοτήτων για την ημέρα εκείνη. Σε περίπτωσι που αισθάνεται να μην είναι σε φόρμα, πρέπει να προσπαθήση να ενεργοποιηθή, με κάπως πιο δυναμικές ασκήσεις, ώστε να εξασφαλίση καλή στήριξι της φωνής.

Μετά, αρχίζουν τα φωνητικά γυμνάσματα. Για το μέρος αυτό του προγράμματος χρειάζεται μουσικό όργανο (πιάνο, αρμόνιο) ή τουλάχιστον μερικά διαπασών. Είνε πιο ασφαλές να αρχίζη κανείς από την περιοχή της ανέτου φωνήσεως, στο μέσον δηλαδή της φωνητικής εκτάσεως. Από εκεί βαθμηδόν επεκτείνεται κανείς στις υψηλότερες και χαμηλότερες περιοχές. Είνε ευκολότερο να κάνη κανείς κατεβάσματα, παρά ανεβάσματα, στην αρχή. Στις υψηλές νότες προσέχει κανείς να δημιουργή καλό άνοιγμα στο φάρυγγα. Οι χαμηλότερες νότες χρειάζονται καλλίτερη στήριξι. Σε όλες τις περιπτώσεις πρέπει ο καλλιτέχνης να προσέχη την εργονομία της φωνήσεως, να παράγη δηλαδή τον ήχο με τον πλέον οικονομικό (εμβιομηχανικώς) τρόπο. Π. χ. για τα μπάσσα να αφίνη για ταλάντωσι μεγαλύτερη μάζα της χορδής (παχύτερη διαμόρφωσι και με μεγαλύτερο μήκος), ενώ για τα πρίμα μικρότερη μάζα (διαμόρφωσι με λεπτά χείλη χορδής, μικρού μήκους). Η μεσαία περιοχή προσφέρεται καλλίτερα για τους πειραματισμούς στη διαμόρφωσι του φωνητικού μηχανισμού, ώστε να επιτευχθή η καλλίτερη απήχησι στη συγκεκριμένη ημέρα. Οι διαμορφώσεις που θα δοκιμασθούν είνε πρακτικώς άπειρες.

Κατόπιν ο καλλιτέχνης μπορεί να δοκιμάση με ασφάλεια τις μεταβατικές περιοχές και τις αλλαγές των ρετζίστρι. Αν του αρέσουν οι ομαλές και γλυκειές αλλαγές, μπορεί να ασκηθή και στη μείξι των ρετζίστρι (πασσάτζιο).

Μετά μπορούν να προστεθούν διάφορα τεχνικά γυμνάσματα, αναλόγως των επαγγελματικών απαιτήσεων της εποχής. Τελειώνει κανείς με λίγες ασκήσεις χαλαρώσεως των χορδών ("οοο..οο...ο", των μασητήρων και των τραπεζοειδών μυών.